Antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan bir ilaç türüdür. Bakteriyel enfeksiyonların giderilmesinde önemli etkilere sahiptir, ama bazen ciddi yan etkilere neden olabilir. Antibiyotikler aynı zamanda bağırsakta yaşayan trilyonlarca bakteri ve diğer canlılar üzerinde de olumsuz etkiye sahiptir.
Bağırsak mikrobiyatası ağırlığı 2 kg ı bulabilen trilyonlarca bakteriden oluşan önemi yeni keşfedilen bir organ. Sevgili organımız mikrobiyata; kanserden damar sertliğine, obeziteden diyabete ve alerjilere kadar sayısız hastalığın ortaya çıkması ile ilişkilendirilir. Yaşam kalitesi ve bütünsel sağlığımız için ona iyi bakmamız şart. Mikrobiyota doğum esnasında sahip olmadığımız bir organ , üç yaşına kadar büyük oranda gelişir, yavaş bir şekilde gelişimine devam eder. Fakat özellikle küçük yaşlarda, fazla antibiyotik kullanımı; bağırsak mikrobiyotası içindeki bakteri miktarlarını ve tiplerini büyük ölçüde değiştirmektedir. Bu da iki sene gibi uzun bir süre bağırsaklarımızın düzgün çalışamamasına sebep olmaktadır. Bu durumla karşılaşmamak için yapmamız gereken önlemler;
Antibiyotik tedavisi sırasında probiyotik almak ishal riskini azaltabilir ve antibiyotikten kaynaklanan bağırsak hasarını iyileştirmeye yardımcı olabilirler.
Fermente gıdalar (mayalanmış) antibiyotiklerden sonra bağırsak mikrobiyotasını sağlıklı duruma gelmesine yardımcı olabilecek Laktobasilus gibi sağlıklı bakteri türlerini içeririler. Fermente gıdalar örnek vericek olursak; ekşi mayalı ekmek, ev yapımı sirke, ev yapımı yoğurt, kefir, boza, tarhana buna benzer pek çok yöresel fermente ürün de bu gruba dahil edilebilir.
Fermente gıdalar, antibiyotiklerin neden olduğu mikrobiyota hasarın düzeltilmesine yardımcı olabilecek, Laktobasillus de dahil olmak üzere sağlıklı bakteriler içerir . Yoğurt ayrıca antibiyotikle ilişkili diyare riskini de azaltabilir.
Lif vücudumuzdan tarafından sindirilemeyen bir maddedir, fakat büyümelerine katkı sağladığı için faydalı bakteriler tarafından sindirilebilir.Tam tahıllar, kurubaklagiller, meyve ve sebzeler gibi yüksek lifli gıdalar bağırsakta sağlıklı bakterilerin gelişmesine yardımcı olabilir. Fakat lifli besinler antibiyotik emilimini azaltabileceğinden antibiyotik kullanımı sırasında fazla tüketilmemeli, antibiyotik kullanımı bittikten sonra kullanılmalıdır.
Prebiyotik gıdalar bağırsaklarımızdaki faydalı bakterilerin severek tükettiği, bağırsak fonksiyonlarını düzenlemede etkili gıdalardır. Yüksek lifli gıdalarda bol bol bulunur. Eğer bu dost gıdaları yeterince tüketmezsek probiyotik gıdalar yeterince çoğalamaz zaten antibiyotik sebebi ile azalan faydalı bakterilerimiz bir de azalmaya başlayabilir. Probiyotiklerin en sevdiği dost gıdalardan bazıları ise, pırasa, yer elması, bamyadır..
Birçok gıda antibiyotik esnasında ve sonrasında faydalı olmakla birlikte bazılarından kaçınılmalıdır. Örneğin, çalışmalar , antibiyotikler de dahil olmak üzere bazı ilaçları alırken greyfurt ve greyfurt suyu tüketmenin zararlı olabileceğini göstermiştir. Ya da kalsiyum destekli gıda ürünlerinin bazı ilaçların emilimini azalttığı görülmüştür. Antiboyotik kullanırken bu gıdalardan kaçınmak tedavinin çabuk sonuçlanmasını ve yan etkilerin daha az olmasını sağlayacaktır.
Antibiyotik Nedir?
Antibiyotikler, bakteri enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Bakterilere zarar verir ve çoğalmasını engeller. Antibiyotikler, viral enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılmamalıdır, sadece bakteriyel enfeksiyonlar için uygundur.
Kimler Antibiyotik Kullanabilir?
Antibiyotikleri sadece doktor reçetesiyle kullanmak güvenlidir. Doktorunuz, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak uygun antibiyotiği reçete edecektir. Antibiyotikleri başka bir kişiyle paylaşmamalısınız, çünkü her enfeksiyon farklı olabilir ve uygun olmayan bir antibiyotik kullanmak direnç gelişmesine yol açabilir.
Antibiyotiklerin Yan Etkileri Nelerdir?
Her ilaç gibi, antibiyotiklerin de yan etkileri olabilir. En yaygın yan etkiler arasında mide bulantısı, ishal, baş ağrısı ve alerjik reaksiyonlar sayılabilir. Nadir durumlarda, ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir, bu nedenle herhangi bir olumsuz tepki durumunda derhal doktorunuza başvurmalısınız.
Antibiyotikler Neden Tamamen Bitirilmelidir?
Antibiyotik tedavisini doktorunuzun önerdiği süre boyunca tamamen bitirmelisiniz. Enfeksiyon belirtileri düzelse bile, tedaviyi yarıda kesmek bakterilerin direnç geliştirmesine ve enfeksiyonun tekrarlamasına neden olabilir. Antibiyotiklerin tamamı bitirilmediğinde, daha güçlü antibiyotiklere ihtiyaç duyulabilir.
Antibiyotikten Sonra Alkol İçebilir Miyim?
Genellikle alkol ve antibiyotiklerin aynı anda kullanılması önerilmez. Alkol, bazı antibiyotiklerin etkinliğini azaltabilir ve yan etkileri artırabilir. Tedavi süresince alkol kullanmak yerine, doktorunuzun önerdiği şekilde ilaçları düzenli olarak almalısınız.
Hamileler Antibiyotik Kullanılabilir mi?
Hamilelikte antibiyotik kullanımı doktor gözetiminde yapılmalıdır. Doktor, hamileliğin hangi döneminde olduğunuza ve enfeksiyonun ciddiyetine göre uygun bir antibiyotik reçete edecektir. Hamilelikte bazı antibiyotikler güvenli olmayabilir, bu nedenle doktorunuzla iletişim halinde olmalısınız.
Antibiyotikler İle Doğum Kontrol Yöntemleri Etkileşir mi?
Bazı antibiyotikler, doğum kontrol haplarının etkinliğini azaltabilir. Bu nedenle, antibiyotik kullanırken ek bir doğum kontrol yöntemi kullanmak önemlidir. Doktorunuza danışarak doğru doğum kontrol yöntemini belirleyebilirsiniz.
Antibiyotik Kullanımı Sırasında Probiyotikler Öneriliyor mu?
Evet, antibiyotik tedavisi sırasında probiyotik kullanımı önerilebilir. Antibiyotikler, vücuttaki iyi bakterileri de etkileyebilir ve probiyotikler, bağırsaktaki iyi bakteri dengesini destekleyerek sindirim sağlığını iyileştirebilir. Ancak, probiyotik kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Antibiyotikler ve Diğer İlaçlar Arasında Etkileşim Var mıdır?
Evet, antibiyotikler ve diğer ilaçlar arasında etkileşim olabilir. Eğer başka bir ilaç kullanıyorsanız veya kronik bir sağlık durumunuz varsa, doktorunuza veya eczacınıza danışarak olası etkileşimleri öğrenmelisiniz.
Antibiyotiklerin Son Kullanma Tarihi Var Mıdır?
Antibiyotiklerin son kullanma tarihi vardır ve bu son derece önemlidir çünkü zamanla etkinliklerini kaybedebilirler. Son kullanma tarihinden sonra antibiyotikleri kullanmamalısınız. Eski veya kullanılmamış antibiyotikleri atmak en iyisidir ve doktorunuzun onayı olmadan eski reçeteleri kullanmamalısınız.
