Egzama, deride kuruluk yapan, kaşındıran, kabarcıklar oluşmasına neden olan bir deri hastalığıdır. Egzamanın kişilerde neden görüldüğü tam olarak bilinmemektedir. Nitekim egzamaya yol açan etkenler ve buna bağlı tedaviler bulunmaktadır. Toplumda yaygın olarak görülen egzamanın aynı zamanda birden çok çeşidi bulunmaktadır. Bu nedenle egzama belirtileri gözlemleyen hastaların uzman doktora muayene olması tavsiye edilmektedir.
Genellikle el, bacak ve ayakta görülen egzama deride pullanma ve çatlamaya yol açtığı için vücuda mikroorganizmaların girmesine sebebiyet vererek enfeksiyona neden olmaktadır. Bu nedenle de egzama belirtileri gözlemleyen hastanın en kısa zamanda uzman dermatologa muayene olması, hastalığın gidişatı için büyük önem taşımaktadır. Hangi çeşit egzama olduğu teşhis edilmesinin ardından basit yöntemlerle hastalık kontrol altına alınabilmektedir.
Egzamanın tam olarak neden kaynaklandığı bilinmemekle birlikte genetik, alerjik ve kimyasal faktörlerin etkisi olduğu gözlemlenmiştir. Nitekim birden çok egzama çeşiti olduğu için bu etkenler değişiklik gösterebilmektedir. Egzama en sık temizlik malzemelerini sık kullanan, çok sık toza maruz kalan, alerjik kişilerde ortaya çıkar. Su, deterjan, sabun ve bu gibi temizlik malzemelerinde bulunan kimyasal maddeler sıklıkla egzama görülmesine sebebiyet vermektedir. Bunun yanı sıra alerjik bünyeye sahip kişilerin alerjen madde ile teması da kolayca egzama oluşmasına neden olabilmektedir.
Egzamanın en sık görüldüğü aylar ise kış aylarıdır. Bunun nedeni bu aylarda nem ve hava sıcaklığının düşük olması ve tercih edilen ısıtma sistemlerinin cildi kurutmasıdır.
Egzama oluşan deride;
Egzama belirtileri gözlemlemesi üzere muayene olan hastaya egzama teşhisi koymak için yama testi uygulanır. Yama testinde hastanın sırtına alerjen maddeler yapıştırılır ve 48 ila 72 saat arasında kapalı şekilde bekletilir. Testin sonucu, cildin alerjenlere verdiği tepkilere göre verilir ve vücudun hangi alerjenlere tepki verdiği ortaya çıkarılmış olur. Buna hastanın egzamasına tam bir tanı konur ve tedavi başlatılır.
Atopik egzama diğer adıyla bebek egzaması; bebeklik ve çocukluk döneminde sıkça rastlanan, çevresel faktörler ve ailedeki yatkınlık gibi etkenlerden kaynaklanan bir egzama çeşididir. Yetişkinlik döneminde zamanla hafifleyebilen, bazen tamamen ortadan kaybolan atopik egzama, vücutta birçok bölgede görülebilir ve yayılabilir yapıdadır. Bebeklerde, ilk üç ayda ilk olarak yüzde, daha sonra gövde, kol ve bacaklara yayılan bu rahatsızlık çocukluk döneminde bölge değiştirir. Çocukluk döneminde kol ve bacak eklemlerinin iç kısımlarında atopik dermatit görülür iken yetişkinlikte bu göz kapağı, meme ucu, kulak, eklem içlerinde görülebilmektedir. Belirtileri; kızarıklık, kaşıntı, kuruluk, pullanma ve kalınlaşmadır.
Seboreik Dermatit kronikleşebilen bir egzama çeşididir. Özellikle kış ve bahar aylarında şiddetlenen seboreik dermatit, cildin yağlı bölgelerinde görülür. Saçlı deri, kulak, yanak, kaş, burun kenarı, göğüs ortası, sakal içlerinde yaygın olarak görülür. Çocukluk döneminde kulakta gelişen bu egzamana, kızarıklığa ve pullanmaya sebep olur. Seboreik dermatit hastaları, bağışıklık sistemleri zayıfladığı, alkol aldıkları ve strese girdikleri durumlarda egzama büyük ölçüde tetiklenebilmektedir. Tedavi sürecinde hastaya alerjen içermeyen medikal şampuanlar, kaşıntı giderici ilaçlar ve steroid losyonlar kullanılması tavsiye edilir. Sedef hastalığı ile karıştırılmamalıdır.
Kontakt egzama; makyaj malzemesi, parfüm, geçici dövme, oje, temizlik malzemeleri, çeşitli kimyasallar, saç boyaları, diş macunu gibi kullanılan gereçlerde bulunan kimyasallar nedeniyle oluştuğu bilinmektedir.
Yuvarlak, küçük bir alanda gözlemlenen, kaşıntı yapan numuler egzama, genellikle enfeksiyona bağlı olarak görülür. Bacak, kol ve ellerde görülebilen bu egzama çeşidi akut dönemde sızıntı, kızarıklık, kabuklanma gösterir.
Gravitasyonel egzama; varise bağlı olarak oluşan, genellikle yaşlılar, günlük hayatında çok fazla ayakta duran kişiler ve doğum yapmış kadınlarda görülür. Kan birikmesi sonucu oluşan varis nedeniyle deride de hasar oluşur ve egzama görülür. Belirtileri ise bacaklarda kaşıntı, kuruluk, su toplama ve kızarıklıktır. Gravitasyonel egzamanın kronikleşmeden kontrol altına alınması büyük önem taşımaktadır. Kronikleşen egzama koyu lekelere ve ülser gibi yaralara yol açabilmektedir.
Bunların yanı sıra vücutta en sık egzama görülen bölgeler şunlardır:
Saç derisinde görülen egzama toplum arasında sedef hastalığıyla sık sık karıştırılmaktadır. Seboreik dermatit olan saç egzamasında; egzamayı tetiklemeyecek şampuanlar kullanılması önemlidir.
Genellikle kullanılan temizlik ürünlerine temas edilmesi nedeniyle görülen el egzaması, derinin savunmasın azalmasıyla ortaya çıkar. Alerjen maddelerden elleri uzak tutmak önemlidir.
Ayak egzaması büyük oranda ayak mantarı ile karıştırılabilir. Nitekim ayak mantarı parmak araları ve tırnaklarda görülür. Ayak egzaması ayakta kaşıntı, kuruluk, kızarıklık, kalınlaşma yapabildiği gibi kabarcık ve itihaplanmaya da neden olabilmektedir. Havadan ayakkabılar giyilmesi, terlenmemesi, sık sık nemlendirilmesi tavsiye edilir.
Çoğunlukla zararlı kozmetik ürünleri, stres, çevresel faktörler, güneş gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkan yüz egzaması, genetik yatkınlık nedeniyle birçok kişide görülür. Krem ve ilaç tedavisi uygulanır.
Küpe ve piercing kullanımında sıklıkla rastlanan kulak egzaması; hassasiyeti, yanma, şişkinlik, su toplama ve kanamaya neden olabilmektedir. Egzama kremleri ile kontrol altında tutulur.
İzmir Özel Sada Hastanesi Dermatoloji Kliniğinden Randevu Almak için Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.
(0232) 832 99 00
